دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

مریم سلطان؛ نزهت الملوک
دانشنامه مشاهیر » دیگر نامداران نی ریز »
یکی از زنان عفیف و نیکوکار در تاریخ نی‌ریز، نزهت‌الملوک،‌ دختِ طهارت سیرت مرحوم فتحعلی‌خان نی‌ریزی است. نام وی مریم‌سلطان و پس‌نام (لقب) او نزهت‌الملوک، هر دو بس زیبنده و برازنده اویند. در مبایعه‌نامه‌ی مکتوب به سال ۱۳۲۶ مهشیدی (قمری) (برابر با ۱۲۸۶ خورشیدی) نام و لقبِ دخت پاکیزه‌دامن فتحعلی‌خان آمده است. سطرهای نخست این مبایعه‌نامه‌ی نسبتاً طولانی- که در پایان و هامش آن نقش مُهر نزهت‌الملوک و در هامش آن عبارات کوتاه و نقش مهر محمدحسن (شیخ‌الاسلام نی‌ریز)...

خسرو و شیرینِ شعله ی نی‌ریزی
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
"توضیح: این مقاله به قلم دکتر نورانی وصال استاد کرسی ادبیات دانشگاه شیراز به رشته‌ی تحریر درآمده و سال‌ها قبل توسط کتابفروشی معرفت شیراز در نسخی محدود منتشر شده است."   پس از آن که شاعر بزرگ گنجه‌ی مثنوی معروف شیرین و خسرو را سرود، بیش از صد مثنوی ببحر هزج مثمن مقصور به تتبع و تقلید او به نظم آمد. این اندازه تقلید از سبک نظامی واقعاً قابل اعجاب و در عین حال روشنگر از زندگی شگفت‌انگیز مثنوی اوست....

زندگی نامه آیت الله سید محمد فقیه
دانشنامه مشاهیر » نامداران معاصر نیریز » آیت الله سید محمد فقیه »
 آیت‌الله حاج سید محمد فقیه از ابتدای انقلاب اسلامی سال ۱۳۵۷ با حکم امام خمینی (ره) به امامت جمعه نی‌ریز منصوب شد و همچنان نیز در این سمت باقی است. وی در ۲۱ فروردین‌ماه ۱۳۲۱ هجری شمسی در خانواده‌ای روحانی، اهل علم و تقوا در شهرستان نی‌ریز پا به عرصهٔ حیات گذاشت. پدرش مرحوم آیت‌الله حاج سید هدایت‌الله فقیه بیش از ۵۰ سال از عمرش را صرف تبلیغ و ارشاد مردم نمود و در زمان خویش از مراجع بزرگی چون مرحوم...

عمّان شاعر اهل بیت - بخش دوم: آثار
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » عمان نیریزی »
بخش نخست این مقاله را اینجا بخوانید  2. آثار عمان 2-1 جغرافیای نی‎ریز ظاهراً عمان به جز دیوان، کتابی در جغرافیای نی‌ریز داشته است. عمان چنان‏که گفته شد، اهل سیر و گشت بوده و بخشی از عمر خود را در مسافرت گذرانده است؛ بنابراین طبیعی می‎نماید که وی آبادی‎های پیرامون نی‌ریز، چشمه‎ساران و لای‎ها و آبرودها و تنگه‎ها و کاریزها و کوه ها و دشت‎های نی‎ریز را دیده و به تألیف کتابی در جغرافیای نی‌ریز همّت کرده باشد. می‎گویند خانم مهرنوش معانی،...

برخی از خوشنویسان کمتر شناخته شده نیریز
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز »
این نوشته، بخش نخست از مقاله‌‌ی "خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار" به قلم  "محمد امیر جلالی (دانشجوی دورهٔ دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران)" است. برای حفظ امانت‌داری، متن مقاله عیناً ذکر شده است اما به دلیل تنظیم حجم صفحات، مقاله به ۴ قسمت تقطیع شده است. بخش های دیگر این مقاله را اینجاها بیابید: بخش نخست، بخش دوم، بخش سوم و بخش چهارم.       خطاطان نیریز، از صفویه تا قاجار چکیده:       از میرزا احمد نیریزی، خوشنویس سدهٔ 11 و 12 ه.ق،...

انوار الولایه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
انوارالولایه: منظومه‏ اى عرفانى ـ دینى به فارسى آمیخته به عربى در قالب مثنوى در بحر متقارب که قطب‏ الدین آن را در توحید بارى تعالى، نعت رسول اکرم (ص)، مناقب حضرت امیرالمؤمنین (ع) و موضوعاتى از قبیل معرفت حقیقت انسان، معرفت نفس، معرفت قلب، معرفت عقل و ... سروده است.      این مثنوى در هشت باب بوده که تنها دو باب آن موجود است و باقى آن یافت نشد. این دو باب، شامل بیش از هزار و ششصد...

نامه‌ی هفتم (از نامه های شمس المعالی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) » منشآت شمس المعالی نیریزی »
ایضاً مرحوم شمس‌المعالی به یکی از افاخم نوشته نفسی فداؤک لا لقدری بل اری اِنَّ ‌الشعیرَ وقایهُ الکافورِ(1) اما بعد هر چند آینه ضمیرِ منیرِ بیضا نظیر(2) که نمودار تجلیّات غیبی و الهامات لاریبی(3) و مظهر عکوس(4) شموس حقایق و مطرح(5) اشعه‌ی دقایق و مَحَطِّ(6) انوار معارف و محل اسرار عوارف مثابه(7) جام جهان نما حاکی از حقایق اشیاء است آیینه‌ی خداست ضمیر منیر دوست اظهار ماجری خود آنجا چه حاجت است هُوَ البَحرُ جوداً والکِرامُ جداول هوالشمس قدرا والملوکُ کواکب(8) نسیم اخلاقش چون باد بهار...

شرح احوال و زندگانى سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
     سید قطب ‏الدین در نیریز ولادت یافت. تاریخ تولد او به طور دقیق دانسته نیست، امّا با توجه به مطالبى که در برخى از آثارش آمده است، ولادت او را در آغاز سده دوازدهم، یعنى در 1100 ه . ق. حدس زده‏اند. او در مقدمه ترجمه غزل عطار و مقدمه قصیده عشقیه، در سبب ترجمه غزل عطّار و سرودن قصیده عشقیه گفته است: «لقد سمعت فى ریعان الشباب منذ قرن غزلاً من منظومات العارف الرّبانى و العالم...

شرح احوال و زندگانى میرزا احمد نیریزى و جایگاه او در خوشنویسى قلم نسخ
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » میرزا احمد نیریزی(فرزند شمس الدین محمد) »
      میرزا احمد در نیریز در محلّه سادات ولادت یافت . تاریخ تولد او دانسته نیست، امّا با توجه به آثار موجودِ او که برخى متعلق به اواخر سده یازدهم هجرى قمرى است، مى ‏توان ولادت او را در نیمه دوم سده یازدهم حدس زد. برخى تولد او را در 1067 ه . ق. گفته ‏اند که البته مأخذى براى آن ذکر نشده است.      نام پدر او را «ملاعلى‏ اکبر» و «میرزا شمس على» نیز گفته ‏اند. استاد...

تنقیح المناظر لذوى الابصار و البصائر(اثر کمال الدین فارسی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » کمال الدین فارسی (حسن بن علی بن حسن) » آثار کمال الدین فارسی »
 از این اثر با عنوانِ تنقیح المناظر لاولى الابصار و البصائر نیز یاد کرده ‏اند . این کتاب که به گفته جورج سارتن، تفسیرى جامع و بدیع است ، مهمترین تألیف کمال الدین فارسى در مبحث نورشناسى است و تنقیح و شرحى است که به راهنمایى استادش قطب الدین شیرازى بر کتاب المناظر ابن هیثم نوشت.      اصل این کتاب با عنوان «المناظر» از اقلیدس است. این اثر به عربى ترجمه شد، پس از آن در سده 4 ه...